Norma ISO 45001 określa najważniejsze wymagania dotyczące zarządzania organizacją, aby praca w niej była bezpieczna zarówno dla pracowników, jak też dla podwykonawców.

Zawiera ona wymagania dotyczące przeróżnych aspektów działania firmy, lecz są takie obszary które, choć nie zawarte w normie ISO 45001, zawsze są audytowane przez audytorów z jednostek certyfikujących.

Infrastruktura w ISO 45001 - wymagania

Najbardziej powszechnym tematem audytowanym przy certyfikacji ISO 45001, a nieopisanym w normie jest zarządzania infrastrukturą. Za „infrastrukturę” rozumie się m.in.:

  • budynki, pomieszczenia i miejsca wykonywania pracy,
  • maszyny, sprzęt i inne wyposażenie procesów,
  • instalacje, np. gazową, wodną, elektryczną.

W żadnym punkcie normy ISO 45001 nie znajduje się bezpośrednie odniesienie do wymienionych elementów. Obowiązek nadzorowania infrastruktury można wyczytać między wierszami pkt. 8.1 – Planowanie i nadzór nad działaniami operacyjnymi, według którego organizacja powinna wdrożyć i utrzymywać takie działania, aby wykonać we własnych procesach zalecenia z rozdziału 6. W tym rozdziale zawarte są wymagania m.in. dla zarządzania zagrożeniami oraz dla przepisów prawnych. Zatem czytając jeszcze raz pkt 8.1 – organizacja powinna tak prowadzić swoje procesy, aby ograniczać do minimum wynikające z nich zagrożenia dla pracowników. Jedną z ważniejszej kategorii zagrożeń są zagrożenia związane w użytkowanym wyposażeniem. Możliwość uszkodzenia ciała przez niewłaściwe użytkowanie bądź awarię maszyny, możliwość poparzenia z powodu rozszczelnienia instalacji z parą wodną, możliwość utraty życia w wyniku wybuchu spowodowanego gazami ulatniającymi się z nieszczelnych i niewłaściwie przechowywanych butli z gazami technicznymi. Przykłady tego typu można by mnożyć w nieskończoność. Regularne przeglądy i utrzymanie w sprawności urządzeń pozwala w sposób istotny ograniczyć ryzyko związane z ich użytkowanie.

Obowiązek utrzymania infrastruktury w należytym stanie wynika także, a może przede wszystkim z przepisów prawnych. Zarówno ustawa Prawo Budowlane (art. 61 pkt 1), jak też wiele rozporządzeń wskazuje, jakie są zasady użytkowania, nadzoru i przeglądów infrastruktury. Obowiązkami na które szczególnie warto zwrócić uwagę są:

- obowiązek okresowych przeglądów budynków i zawartych w nich instalacji dotyczy:

  • rocznych przeglądów m.in. elementów ścian zewnętrznych, pokryć dachowych, przewodów kominowych, urządzeń ppoż. w budynku, instalacji odprowadzającej ścieki z budynku, instalacji C.O. i wody,
  • pięcioletnich przeglądów obejmujących instalację elektryczną w budynku i piorunochronną,
  • półrocznych przeglądów obiektów wielkopowierzchniowych o zabudowie  przekraczającą 2000 m², bez względu na powierzchnię dachu oraz innych niż budynki obiekty budowlane o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m². Przy tych przeglądach ważne będzie także zgłoszenie wyników przeglądów do właściwego organu nadzoru budowlanego.

 

Szczegółowo opisane na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.

- obowiązki przeglądów maszyn i wyposażenia wynikające z przepisów szczegółowych, np.:

  • rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – obowiązek utrzymywania maszyn i urządzeń w stanie sprawności technicznej i czystości zapewniającej użytkowanie ich bez szkody dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz stosowanie tylko w procesach i warunkach, do których są przeznaczone,
  • rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu – warunki przechowywania butli z gazami technicznymi,
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu – określa, że przeglądom UDT podlegają np. wózki jezdniowe, zbiorniki ciśnieniowe i rurociągi czy suwnice,
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy – obowiązki dotyczące użytkowania maszyn, w tym drabin.

 

Oprócz wymagań prawnych, organizacja musi przestrzegać także zapisów instrukcji dołączonych do maszyn i urządzeń. W nich również są zawarte wytyczne odnośnie przeglądów – zarówno pod względem rodzajów, jak i częstotliwości.

Dokumentowanie przeglądów maszyn i urządzeń

Trzeba pamiętać, że każdy przegląd powinien być udokumentowany. Jeśli przepisy nie określają specjalnej formy dokumentu wówczas organizacja sama ustala, w jaki sposób chce prowadzić zapisy z przeglądów. Ważne, aby zapisy odbywały się zgodnie z harmonogramem przeglądów i zawierały jasne informacje co było przeglądane, kiedy dokonano przeglądu i kto go wykonywał oraz jaki był wynik przeglądu – czy urządzenie mogło być dalej eksploatowane. Ważne jest także, aby przeglądów dokonywały osoby posiadające do tego wiedzę i kompetencje oraz uprawnienia tam, gdzie są wymagane (np. przeglądy elektryczne). Pod wynikami z przeglądów powinny być podpisy uprawnionych do przeglądów osób.

Mnogość wymagań w zakresie infrastruktury powoduje, że nierzadko obszar ten posiada luki wskazywane w raportach z audytów. Warto zawczasu przyjrzeć się zarządzaniu infrastrukturą w swoim zakładzie, aby podczas audytu nie było niemiłej niespodzianki.

 

Masz pytania do artykułu?

Zapraszamy do kontaktu!

 

Inne artykuły z serii WYMAGANIA ISO 45001:

 

 Artykuł ten jest własnością intelektualną CONSILUM. Może być rozpowszechniany bezpłatnie wszystkim osobom i podmiotom zainteresowanym problematyką systemów zarządzania ISO, jednakże wyłączając cel komercyjny i bez dokonywania jakichkolwiek zmian w tekście. Wszelkie inne rozpowszechnianie wymaga pisemnej zgody autora. Dozwolone jest cytowanie fragmentów materiału z podaniem źródła.