W czerwcu 2019 r. Polski Komitet Normalizacyjny wydał polskie tłumaczenie normy ISO 45001:2018 – międzynarodowego standardu dla systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Norma została włączona do katalogu norm europejskich w 2024 i wtedy także dokonano aktualizacji numeru na PN-EN ISO 45001:2024.

Analizując treść normy można spostrzec wiele podobieństw do wcześniej obowiązujących norm PN-N 18001 oraz OHSAS 18001. Są też pewne różnice. Jedną z nich jest podkreślenie w normie ISO 45001 znaczenia współudziału pracowników w sprawach dotyczących BHP i konsultacji z nimi kwestii BHP.

Współudział i konsultacje – różnice

Na angażowanie pracowników w system zarządzania BHP zwracał już uwagę norma OHSAS. Jednak dopiero w ISO 45001 temat ten został doprecyzowany. Wskazano konkretne działania, które należy podjąć oraz dokonano rozróżnienia między współudziałem pracowników, a konsultacjami.

Oba pojęcia są wyjaśnione w słowniczku dołączonym do normy ISO 45001.

Współudział to uczestnictwo w podejmowaniu decyzji.

Konsultacje to zasięganie opinii przed podjęciem decyzji.

Już z przedstawionych definicji wynika, że współudział bardziej angażuje pracowników oraz stawia ich opinię na równi z opinią osób podejmujących decyzje w sprawach BHP.

Współudział pracowników wg ISO 45001

Współudział pracowników jest wymagany w kluczowych tematach wpływających na ich bezpieczeństwo i świadomość. Obejmuje on:

  • Ocena ryzyk i szans

Pracownicy powinni aktywnie uczestniczyć w identyfikacji zagrożeń związanych z ich pracą, a także brać udział w ocenie ryzyka zawodowego i szans poprawy BHP w firmie.

  • Działania w celu eliminacji zagrożeń

Wybór środków kontroli zagrożeń BHP – zarówno w formie ochron indywidualnych, jak też środków technicznych i organizacyjnych – powinien odbywać się przy współudziale pracowników.

  • Potrzeby szkoleniowe

Pracownicy powinni mieć aktywny udział w planowaniu szkoleń doskonalących kompetencje oraz oceny skuteczności tych szkoleń.

  • Zasady komunikacji

Co w zakresie BHP będzie komunikowane  pracownikom, w jaki sposób i z jaką częstotliwością powinny docierać do nich te informacji powinno być wspólną decyzją zarządzających i pracowników.

  • Środki nadzoru nad bezpieczeństwem pracy

Nie tylko środki kontroli zagrożeń, ale także sposób ich egzekwowania powinien być uzgodniony z pracownikami.

  • Udział w postępowaniu powypadkowym i usuwaniu niezgodności

Pracownicy powinni być zaangażowani w badanie przyczyn wypadków przy pracy i analizę przyczyn niezgodności wpływających na BHP. Powinni także współdecydować o koniecznych działaniach korygujących.

Współudział pracowników może odbywać się poprzez uczestnictwo każdego z pracowników w procesie decyzyjnym lub poprzez uczestnictwo przedstawiciela pracowników wybranego przez nich samych.

Konsultacje z pracownikami wg ISO 45001

Konsultacje mają zapewnić pracownikom świadomość istotnych elementów systemu zarządzania BHP. Norma ISO 45001 precyzuje dokładnie, w jakich kwestiach Zarząd powinien konsultować się z pracownikami. Należą do nich:

  • Potrzeby stron zainteresowanych

Jedną ze stron zainteresowanych dla system zarządzania BHP są pracownicy i ich rodziny. Ich opinia na temat warunków pracy powinna być brana pod uwagę przez Zarząd.

  • Polityka BHP

Polityka BHP czyli najważniejsze deklaracje kierownictwa w zakresie BHP są realizowane przez pracowników, dlatego powinni oni zaopiniować politykę zanim zostanie wdrożona do wykonania.

  • Odpowiedzialności i uprawnienia

Każdy pracownik otrzymujący określone odpowiedzialności i uprawnienia w ramach systemu zarządzania BHP musi się z nimi zapoznać i wyrazić zgodę na ich przyjęcie.

  • Sposób spełniania wymagań prawnych

Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy jest obowiązkiem prawnym pracodawcy. Jednak sposobów na to może być wiele. Pracownicy powinni móc wrażać swoją opinię na temat metod przyjętych przez pracodawcę i mieć możliwość sugerowania zmian.

  • Cele BHP

Określanie celów BHP jest sposobem doskonalenia organizacji. Aby cele były realne i możliwe do osiągnięcia warto skonsultować je z pracownikami, którzy będą je realizować.

  • Środki nadzoru nad wykonawcami i zakupami

Zakupy sprzętu, materiałów i usług zewnętrznych mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo pracowników, dlatego propozycje zakupów powinny być z nimi uzgadniane wtedy, gdy jest to potrzebne.

  • Monitorowanie BHP i audytu

Sposoby monitorowania BHP w firmie, np. systemy kamer przemysłowych, kontrole okresowe BHP powinny być przed wdrożeniem skonsultowane z pracownikami. To samo dotyczy planowania audytów wewnętrznych.

  • Możliwości doskonalenia

Pracownicy powinny mieć możliwość proponowania ulepszeń w funkcjonowaniu firmy oraz wdrożonym w niej systemie zarządzania BHP.

  

Masz pytania do artykułu?

Zapraszamy do kontaktu!

 

Inne artykuły z serii WYMAGANIA ISO 45001:

 Artykuł ten jest własnością intelektualną CONSILUM. Może być rozpowszechniany bezpłatnie wszystkim osobom i podmiotom zainteresowanym problematyką systemów zarządzania ISO, jednakże wyłączając cel komercyjny i bez dokonywania jakichkolwiek zmian w tekście. Wszelkie inne rozpowszechnianie wymaga pisemnej zgody autora. Dozwolone jest cytowanie fragmentów materiału z podaniem źródła.